Szyfrowanie E2EE (end-to-end-encryption) to technologia, która pozwala zachować pełną poufność przesyłanych danych, niezależnie od kanału komunikacji. Stosuje się ją tam, gdzie liczy się zabezpieczenie informacji przed dostępem osób trzecich – w tym dostawców usług i infrastruktury telekomunikacyjnej. Dzięki EE2E dane są chronione od momentu ich utworzenia, aż do ich odczytania przez właściwego odbiorcę. Ponadto, żadne rozwiązanie bez certyfikatów nie jest w stanie podejrzeć zaszyfrowanej korespondencji.

 

Mechanizm działania E2EE polega na tym, że wiadomość jest szyfrowana bezpośrednio na urządzeniu nadawcy, a następnie przesyłana w zaszyfrowanej formie do odbiorcy, który odszyfrowuje ją u siebie. W czasie przesyłania nie ma żadnego punktu, w którym dane mogłyby zostać odszyfrowane - serwery pośredniczące nie mają dostępu do kluczy deszyfrujących. Oznacza to, że nawet jeśli ktoś przechwyci pakiety danych, np. w wyniku sniffingu lub ataku man-in-the-middle, nie będzie w stanie ich odczytać.

 

Szyfrowanie end-to-end może być wdrażane np. w komunikatorach, poczcie elektronicznej, systemach wideokonferencji, w komunikacji user-webserwer, czy platformach do udostępniania plików.

 

Do najważniejszych technologii umożliwiających korzystanie z szyfrowania E2EE zalicza się Signal Protocol. Jest to protokół kryptograficzny, który wykorzystuje mechanizm Double Ratchet, jednorazowe klucze i ich początkową wymianę opartą na triple Diffie-Hellman (3-DH). Używa też sprawdzonych i bezpiecznych narzędzi, m.in. bardzo silnego algorytmu szyfrującego AES-256 i techniki uwierzytelniania HMAC-SHA256. Korzystają z niego takie aplikacje, jak Signal, WhatsApp czy Google Messages.

 

Choć Signal Protocol jest obecnie stosowany najczęściej, szyfrowanie E2EE umożliwiają też inne protokoły, takie jak OMEMO (XMPP Extension Protocol), MLS (Messaging Layer Security) czy PGP (Pretty Good Privacy).

   

Szyfrowanie symetryczne opiera się na jednym kluczu, który służy do zaszyfrowania i odszyfrowania danych. To proste i wydajne rozwiązanie, które sprawdza się szczególnie w środowiskach wymagających znacznej szybkości transmisji. Klucz musi zostać wcześniej bezpiecznie przekazany między stronami, bowiem jeśli zostanie przechwycony, wówczas komunikacja traci poufność.

 

Szyfrowanie asymetryczne z kolei wykorzystuje dwa klucze – prywatny i publiczny. Rozwiązanie to zapewnia wyższy poziom ochrony. Nawet przejęcie publicznego klucza nie pozwala bowiem na odczytanie wiadomości. Właśnie z tego modelu korzystają nowoczesne rozwiązania E2EE.

 

Klucz publiczny a prywatny – jak działają razem?

 

W szyfrowaniu end-to-end każde z urządzeń biorących udział w komunikacji posiada własną parę kluczy – publiczny i prywatny. Pierwszy jest udostępniany innym urządzeniom, drugi natomiast nigdy nie opuszcza urządzenia właściciela. Dzięki temu możliwe jest bezpieczne szyfrowanie i deszyfrowanie danych. Pracownicy mogą nawet nie mieć świadomości, co to jest szyfrowanie end-to-end – wymiana kluczy między urządzeniami odbywa się automatycznie.

 

W praktyce działa to tak, że gdy jedna strona chce przesłać zaszyfrowaną wiadomość, korzysta z klucza publicznego odbiorcy. Na jego podstawie dane są zamieniane na nieczytelny ciąg znaków. Odszyfrowanie takiej wiadomości jest możliwe wyłącznie za pomocą klucza prywatnego, który znajduje się na urządzeniu odbiorcy. Po wysłaniu wiadomości nie może już odszyfrować nawet nadawca.

 

Co wybierają firmy – szyfrowanie jednym czy dwoma kluczami?

 

Rozwiązania oparte na dwóch kluczach są dziś standardem w oprogramowaniu do bezpiecznej komunikacji, systemach podpisu cyfrowego oraz platformach wymiany danych między partnerami biznesowymi. Można się także spotkać z rozwiązaniami hybrydowymi – klucz symetryczny generowany jest na potrzeby jednej sesji, a następnie przesyłany przy użyciu szyfrowania asymetrycznego. Po jego otrzymaniu komunikacja odbywa się już z wykorzystaniem klucza wspólnego. Pozwala to znacząco zredukować opóźnienia.

   

Najważniejszą cechą szyfrowania end-to-end jest to, że dane pozostają zaszyfrowane aż do czasu odszyfrowania ich na urządzeniu odbiorcy. To odróżnia je od innych metod szyfrowania, które zabezpieczają dane tylko częściowo lub w ograniczonym zakresie.

 

Inne formy szyfrowania to m.in.:

 

• Szyfrowanie warstwy transportowej (TLS) – chroni dane tylko podczas przesyłania ich przez sieć, np. między przeglądarką a serwerem. Rozwiązanie to zabezpiecza przed podsłuchiwaniem, ale nie gwarantuje prywatności wobec operatora - dostawca usług ma dostęp do odszyfrowanych informacji.


• Szyfrowanie po stronie serwera – dane są szyfrowane już po przesłaniu na serwer. Administratorzy systemów mają zatem możliwość wglądu. Forma ta nie zabezpiecza przed nadużyciami wewnętrznymi, ani przed atakami na infrastrukturę dostawcy.


• Szyfrowanie danych w spoczynku – skupia się na ochronie informacji przechowywanych w bazach danych, na dyskach lub w chmurze, ale nie zabezpiecza transmisji. Chroni głównie przed skutkami fizycznej kradzieży urządzeń lub nieautoryzowanego dostępu do infrastruktury.

 

W zestawieniu z powyższymi metodami szyfrowanie end-to-end zapewnia najpełniejszy model ochrony. Działa niezależnie od dostawcy, nie wymaga zaufanej infrastruktury i eliminuje punkt centralny, który mógłby zostać wykorzystany do przechwycenia danych.

   

Szyfrowanie end-to-end powinno być wdrażane wszędzie tam, gdzie organizacja przesyła lub odbiera dane o wysokim poziomie wrażliwości. Dotyczy to komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej, z partnerami biznesowymi, klientami czy dostawcami.

 

W przypadku komunikacji wewnętrznej E2EE zwiększa bezpieczeństwo wymiany informacji między zespołami i pracownikami operującymi na danych strategicznych. Dotyczy to m.in. działów finansów, zarządzania czy HR. Szyfrowanie od końca do końca eliminuje ryzyko, że dane zostaną przechwycone w obrębie infrastruktury IT lub przez nieautoryzowany dostęp z poziomu usług chmurowych.

 

W obszarze komunikacji zewnętrznej szyfrowanie end-to-end służy wymianie poufnych danych z partnerami biznesowymi, kancelariami prawnymi czy instytucjami finansowymi. Dotyczy to także podmiotów przetwarzających dane osobowe.

   

Wydajne, przewidywalne i bezpieczne kanały komunikacji to jeden z filarów, na których firmy mogą budować swoje sukcesy. Usługa IP VPN MPLS stanowi solidną podstawę do wdrożenia E2EE w celu przesyłania danych z i do chmury, przez komunikatory korporacyjne czy systemy do zarządzania dokumentami. Rozwiązanie umożliwia stworzenie prywatnej, wydzielonej sieci łączącej różne lokalizacje firmy. Dzięki zastosowaniu protokołu MPLS przesyłane dane poruszają się wyłącznie w obrębie sieci operatora, z pominięciem publicznego internetu. Znacząco zmniejsza to ryzyko ich przechwycenia oraz umożliwia zastosowanie własnych mechanizmów szyfrowania E2EE bez utraty wydajności.

 

Uzupełnieniem tej usługi są inne rozwiązania sieciowe, takie jak Aktywny Monitoring Sieci, który pozwala zachować najwyższy poziom dostępności komunikacji, niezależnie od warunków. Ponadto ochronę komunikacji można zwiększyć dzięki usłudze Netia Biznes VPN, która umożliwia pracę zdalną bez ryzyka i przy optymalnych kosztach.