Pliki cookies – co to jest? Do czego służą?
Po odwiedzeniu dowolnej strony internetowej wyświetli się komunikat, że wykorzystuje ona pliki cookies. Co to jest, jak działają i do czego służą? Odpowiadamy na każde z tych pytań.
Co to są pliki cookies?
Pliki cookies to niedużych rozmiarów pliki tekstowe, znane również jako „ciasteczka”. Podczas przeglądania internetu są one zapisywane przez stronę internetową na dysku komputera lub w pamięci na urządzeniu przenośnym. Po ponownym odwiedzeniu danej witryny przeglądarka przesyła pliki cookies do danego serwisu, który może je wykorzystywać do określonych celów.
Można wyróżnić ciasteczka sesyjne oraz stałe:
- ciasteczka sesyjne są przechowywane do momentu zamknięcia przeglądarki internetowej lub wylogowania się ze strony,
- stałe pliki cookies znajdują się na urządzeniu użytkownika przez ściśle określony czas.
Sposób działania plików cookies
Działanie plików cookies przebiega zgodnie z następującymi etapami:
- Po nawiązaniu przez użytkownika połączenia ze stroną serwer wysyła do przeglądarki żądanie utworzenia ciasteczka – w tym celu do nagłówka HTTP dodaje polecenie „Set-Cookie”.
- Przeglądarka odbiera i zapisuje plik cookies na dysku twardym urządzenia użytkownika.
- Przy następnym otwarciu strony przeglądarka sprawdza, czy na dysku znajduje się plik cookies, i jeżeli go znajdzie, przesyła do serwera.
Polecenie „Set-Cookie” zawiera następujące informacje:
- nazwa domeny strony internetowej,
- unikalny numer pliku cookies,
- numer identyfikacyjny przeglądarki,
- (opcjonalnie) czas ważności pliku cookies – po jego upłynięciu ciasteczka przestaną być wysyłane przez przeglądarkę stron i zostaną usunięte z komputera lub urządzenia mobilnego,
- (opcjonalnie) dostępność ciasteczek jedynie poprzez zabezpieczony protokół HTTPS.
Jeśli czas ważności ciasteczka nie zostanie wskazany, wygaśnie ono po zamknięciu przeglądarki lub wylogowaniu się. Żaden plik cookies nie jest w pełni trwały – wygasa automatycznie maksymalnie po kilku latach lub po jego ręcznym usunięciu przez użytkownika.
Do czego służą pliki cookies?
Wiemy już, co to są pliki cookies, ale do czego mogą być wykorzystywane? Są przydatne zarówno dla właściciela strony internetowej, jak i użytkownika. Poniżej wskazujemy ich najważniejsze zastosowania.
Utrzymywanie sesji po zalogowaniu
Pliki cookies umożliwiają utrzymanie sesji na stronie internetowej. Pozwalają na zapisywanie loginów i haseł, dzięki czemu użytkownik nie musi za każdym razem od nowa logować się w serwisie, np. po zamknięciu przeglądarki, przejściu na inną podstronę czy zewnętrzną witrynę. Skutkuje to znaczną oszczędnością czasu.
Gromadzenie danych statystycznych
Dzięki plikom cookies właściciel strony może pozyskać dane dotyczące sposobu korzystania użytkowników z serwisu – dotyczące np. częstotliwości odwiedzania podstron czy spędzonego na nich czasu. Dzięki temu ma możliwość dostosowywania zawartości witryny do preferencji odwiedzających czy zaplanowania działań marketingowych.
Automatyczne uzupełnianie formularzy
Pliki cookies umożliwiają przeglądarce zapamiętywanie danych wpisywanych do formularzy na stronach internetowych, np. imienia, nazwiska, miejsca zamieszkania czy adresu mailowego. Pozwala to użytkownikowi uniknąć konieczności ich ręcznego wpisywania za każdym razem od nowa.
Zapamiętywanie preferowanych ustawień strony
Ciasteczka gromadzą informacje dotyczące wybranej przez użytkownika wersji językowej, układu strony, struktury menu itp. Sposób wyświetlania witryny może być dzięki temu automatycznie dostosowywany do preferencji użytkownika.
Personalizowanie reklam
Pliki cookies umożliwiają właścicielom serwisów internetowych dopasowywanie reklam do cech demograficznych klientów, ich zainteresowań, potrzeb czy preferencji. Osoby prowadzące sklep internetowy mogą również polecać produkty powiązane z poprzednimi zakupami, np. klient kupił garnitur, a po pewnym czasie reklamuje mu się krawaty czy eleganckie buty.
Zachowywanie koszyków zakupowych
Dzięki ciasteczkom można zachować koszyk zakupowy i w późniejszym czasie dokończyć zakupy. Jest to przydatna opcja, jeżeli klient nie mógł np. sfinalizować transakcji z powodu braku czasu czy wystarczających środków na karcie płatniczej.
Pliki cookies a bezpieczeństwo
Korzystanie z plików cookies na ogół jest bezpieczne. Mogą być one wykorzystywane jedynie przez stronę, którą użytkownik sam odwiedził – inne domeny nie mają możliwości uzyskania do nich dostępu. Każda witryna korzystająca z plików cookies ma obowiązek poinformowania użytkownika o tym fakcie. Wynika to z regulacji wprowadzonych w 2009 roku przez Unię Europejską, a także z zapisów polskiej ustawy Prawo Telekomunikacyjne. Właściciel strony nie może wykorzystywać danych w innych celach niż informacyjne, statystyczne, reklamowe i związane z zachowaniem funkcjonalności serwisu.
Cookies to pliki tekstowe, dlatego haker nie ma możliwości ich użycia do uruchomienia wirusa czy innego złośliwego oprogramowania po odwiedzeniu strony. Mogą jednak zostać wykorzystane przez szkodliwe programy, które znajdują się w systemie komputera.
Na spore ryzyko naraża korzystanie z ciasteczek w celu zapamiętywania poufnych danych, np. loginów i haseł, zwłaszcza jeśli są one zapisane w trwałych plikach cookies. Warto zachować szczególną ostrożność w przypadku logowania się na konto w banku, na stronę poczty mailowej czy do innych serwisów na ogólnodostępnych komputerach, np. w bibliotece. Postronne osoby mogą wtedy wykorzystać aktywną sesję i uzyskać dostęp do prywatnych zasobów.
W każdej przeglądarce istnieje możliwość usunięcia plików cookies – opcja ta jest zwykle dostępna w tej samej zakładce co usuwanie historii przeglądania. Można również zablokować dostęp do plików cookies konkretnym stronom, które uznamy za niezaufane. Może to jednak spowodować utratę ważnych funkcjonalności serwisu.
Zadbaj o bezpieczeństwo w sieci
Możesz uniknąć zagrożeń związanych z przedostaniem się poufnych danych w niepowołane ręce. Pomoże ci w tym nasza usługa Bezpiecznego Internetu. Zapewnia m.in. zaawansowaną ochronę antywirusową w czasie rzeczywistym, filtr antyspamowy, zabezpieczenie danych płatniczych, zaporę ogniową oraz system kontroli rodzicielskiej.