Czym jest wirus komputerowy w formie tak zwanego robaka? To jedno z najpoważniejszych i najczęściej występujących zagrożeń ze strony cyberprzestępców. Jego obecność na urządzeniu zwiastuje poważne problemy, dlatego warto jak najszybciej go wykryć i usunąć. W artykule wyjaśniamy, co to jest robak internetowy oraz jakie są różnice pomiędzy wirusem a robakiem. Opisujemy również sposób działania robaka komputerowego, negatywne skutki, jakie może powodować, a także wskazujemy sposoby ich uniknięcia.

Co to jest robak komputerowy?

Robak internetowy, zwany również komputerowym, to niewielki program będący złośliwym i szkodliwym oprogramowaniem malware . Jego działanie jest bardzo podobne do typowego wirusa, dlatego często pojęcia te są mylnie stosowane w sposób zamienny. Zarówno robak, jak i wirus szybko się powielają i rozprzestrzeniają. Jednak tylko robak komputerowy jest w stanie dokonywać tego w sposób samoistny. Wirus potrzebuje natomiast w tym celu innego pliku , który pełni funkcję nosiciela – zazwyczaj w formie pliku wykonywalnego (.exe).

Pierwszy robak komputerowy został wypuszczony przez amerykańskiego informatyka Roberta Morrisa w 1988 roku. Jego niezahamowane samopowielanie się doprowadziło do sparaliżowania pracy przeszło 6 tysięcy komputerów, co stanowiło wówczas około 10% wszystkich urządzeń na całym świecie znajdujących się w sieci internetowej.

W jaki sposób działa robak internetowy i jakie może powodować zagrożenia?

Wiemy już, co to jest robak komputerowy – ale jak dokładniej działa? Jest w stanie replikować się i rozprzestrzeniać na inne komputery bez świadomości użytkownika, a nawet jakichkolwiek działań podjętych z jego strony . Jest to możliwe dzięki wykorzystaniu błędów i luk w zabezpieczeniach systemu operacyjnego. Robaki instalują tzw. backdoory, co pozwala kontrolować w zdalny sposób komputer ofiary i wykorzystywać go do przeprowadzania ataków DoS. Tego rodzaju złośliwe programy szybko się powielają, co prowadzi do obciążenia komputerów na skutek zużywania ich zasobów.

Robak może również infekować komputery za pośrednictwem np. poczty elektronicznej i komunikatorów – w wyniku otwarcia przez użytkownika niebezpiecznego załącznika czy kliknięcia w link do zainfekowanej witryny. Robaki internetowe przedostają się również do sieci w przypadku jej nieodpowiedniego zabezpieczenia – np. braku lub zbyt łatwego do złamania hasła. Robaki mogą rozprzestrzeniać się nie tylko poprzez sieć internetową, lecz także być przenoszone na zewnętrznych dyskach, takich jak np. pendrive czy płyta CD.

Robaki komputerowe oprócz wykorzystywania zasobów sieci i komputerów powodują wiele innych szkód, takich jak m.in.:

• rozsyłanie spamu – np. poprzez wysyłanie wiadomości mailowych z adresu użytkownika,
• uszkadzanie i usuwanie plików z komputera, a nawet przeprowadzanie pełnego formatu dysku twardego,
• przechwytywanie poufnych danych, takich jak loginy, hasła czy numery kart kredytowych,
• szyfrowanie plików poprzez wykorzystanie programu ransomware – użytkownik traci wtedy dostęp do systemu, a haker w celu jego odblokowania próbuje wymusić okup,
• rozsyłanie koni trojańskich oraz oprogramowania szpiegującego typu spyware.

Robaki z każdym miesiącem stają się coraz groźniejsze, gdyż pobierając z internetu nowe moduły, zyskują dodatkowe funkcje.

Jak wykryć, że komputer został zainfekowany robakiem?

Głównym przejawem zainfekowania komputera robakiem internetowym jest sytuacja, w której urządzenie przestaje reagować na polecenia użytkownika, np. nie jest możliwe otwieranie programów. Innym sygnałem może być zdecydowanie wolniejsza oraz mniej stabilna niż dotychczas praca komputera – np. urządzenie często się zawiesza i długo uruchamia. Na obecność robaka może również wskazywać nagłe wyłączenie zapory ogniowej czy ochrony antywirusowej bez ingerencji ze strony użytkownika . Robak komputerowy jest także w stanie zmienić ustawienia przeglądarki, uruchamiać aplikacje, wysuwać napęd CD czy przeprowadzać inne operacje na komputerze ofiary.

Jak uniknąć zainfekowania komputera przez robaka i w jaki sposób go usunąć?

Robak komputerowy najczęściej infekuje komputer na skutek luk w zabezpieczeniach, pobierania przez użytkownika zainfekowanych plików, a także otwierania niebezpiecznych załączników i linków. Dlatego jeśli chcesz uniknąć robaków komputerowych, powinieneś przestrzegać poniższych zaleceń:

• nie otwieraj wiadomości mailowych, linków ani załączników od niezaufanych adresatów,
• pobieraj pliki i instaluj programy pochodzące jedynie z zaufanych źródeł,
• unikaj pobierania filmów z serwisów typu torrent,
• korzystaj z oprogramowania antywirusowego i systematycznie go aktualizuj. Upewnij się, czy posiada funkcję ochrony sieciowej w czasie rzeczywistym,
• zabezpiecz sieć internetową za pomocą silnego hasła, zawierającego znaki specjalne, duże i małe litery oraz cyfry. Możesz je utworzyć automatycznie za pomocą dostępnych w internecie generatorów,
• unikaj korzystania z publicznych sieci Wi-Fi,
• aktualizuj na bieżąco wszystkie aplikacje dostępne na urządzeniu – w tym zwłaszcza przeglądarkę stron,
• korzystaj z zapory ogniowej firewall,
• używaj jedynie oryginalnego systemu operacyjnego oraz legalnych wersji programów.

Jak usunąć robaki z komputera? W pierwszej kolejności odłącz komputer od sieci, a następnie przeskanuj dysk za pomocą oprogramowania antywirusowego . Pomocne może być również zaktualizowanie systemu do najnowszej wersji.

Klienci Netii mogą korzystać z kompleksowej ochrony przed robakami komputerowymi i innego typu złośliwym oprogramowaniem. Pozwala im na to usługa Bezpieczny Internet . W jej ramach zabezpieczają swój komputer za pomocą programu antywirusowego z funkcją ochrony sieciowej. Mają także możliwość wykorzystywania pozostałych modułów, takich jak np. filtr antyspamowy, firewall, ochrona rodzicielska czy bezpieczna bankowość elektroniczna.

Robak komputerowy zagraża także firmom!

Robaki internetowe mogą zaatakować również firmowy sprzęt. Oprócz standardowej ochrony przed atakami malware warto więc zainwestować w profesjonalne wsparcie i pomoc w zwalczaniu robaków komputerowych. Jakie usługi mogą okazać się pomocne?

• Netia SOC (Security Operations Center) – w ramach usługi możesz liczyć na wsparcie wykwalifikowanych specjalistów, którzy zajmą się nie tylko całodobowym monitoringiem incydentów bezpieczeństwa, lecz także wesprą w ograniczaniu skutków takich incydentów. Dodatkowo, za pomocą odpowiednich szkoleń specjaliści podniosą świadomość Twojego zespołu na temat zagrożeń związanych z działaniem złośliwego oprogramowania.
• Netia Ochrona Poczty – z racji tego, że robaki komputerowe mogą infekować komputery za pośrednictwem poczty elektronicznej, usługa monitoruje i filtruje wiadomości e-mail, wychwytując te, które mogą zawierać SPAM, złośliwe oprogramowanie i podejrzane linki.

Nie są to jedyne usługi dotyczące cyberbezpieczeństwa, jakie oferujemy – sprawdź inne, a w razie wątpliwości skontaktuj się z naszym doradcą.

Sprawdź także oferty internetu w Katowicach, internetu w Bydgoszczy oraz internetu w Łodzi.