Fake news – co to jest? | Netia.pl
Menu przestrzeni klienckich

02 października 2025

Co to jest fake news? Jak go rozpoznać?

Jak wynika z raportu „Dezinformacja oczami Polaków. Edycja 2024” fundacji DigitalPoland, aż 91% dorosłych mieszkańców naszego kraju uznaje za prawdziwy co najmniej jeden z popularnych fake newsów. Co to jest? Są to fałszywe treści, które mają na celu masowe wprowadzanie użytkowników w błąd. Fake newsy stają się coraz bardziej niebezpieczne i trudniejsze do rozpoznania wraz z upowszechnianiem się cyfryzacji i mediów społecznościowych, a także rozwojem sztucznej inteligencji (AI).

Fake news na ekranie tabletu

Spis treści

  1. Co to jest fake news?
  2. Jak są rozpowszechniane fake newsy?
  3. Jakie negatywne skutki może powodować dezinformacja?
  4. Przykłady popularnych fake newsów
  5. Jak rozpoznać fake news?
  6. Bezpieczny Internet – zadbaj w kompleksowy sposób o bezpieczeństwo w sieci

Co to jest fake news?

Fake news to nieprawdziwa lub zmanipulowana treść, np. wyolbrzymiona czy przedstawiona w fałszywym kontekście. Często bazuje na teoriach spiskowych i zawiera część prawdziwych informacji. Może przybierać postać m.in.:

  • artykułów,
  • grafik,
  • nagrań wideo,
  • postów i komentarzy w mediach społecznościowych,
  • internetowych memów,
  • całych stron internetowych.

Fake newsy wprowadzają użytkowników w błąd, kształtują ich opinie, wzbudzają kontrowersje, szokują i wywierają silną reakcję emocjonalną.

Jak są rozpowszechniane fake newsy?

Fake newsy mogą być rozpowszechniane:

  • celowo przez dezinformatorów i prowokatorów (tzw. trolli internetowych),
  • nieświadomie przez osoby, które wcześniej uwierzyły w nieprawdziwą informację i dobrowolnie ją powieliły – np. udostępniły post czy dodały komentarz w social media,
  • przez automatyczne narzędzia (tzw. boty), które masowo rozpowszechniają treści w internecie,
  • przez osoby pracujące na zlecenie dezinformatora.

Podatność użytkowników internetu na rozpowszechnianie fake newsów wzrasta w okresach społecznej niepewności – np. pandemii, zagrożenia konfliktem zbrojnym czy załamania gospodarki.

Jakie negatywne skutki może spowodować dezinformacja?

Fake newsy najczęściej dotyczą takich dziedzin życia jak zdrowie, finanse, energetyka, klimat, polityka, nowe technologie czy prognoza pogody. Powstają w celu:

  • uzyskania korzyści finansowych – np. z reklam dołączonych do fałszywej treści,
  • wyłudzenia danych osobowych i pieniędzy – np. poprzez phishing,
  • wywołania paniki społecznej,
  • propagandy politycznej i wpływania na wyniki wyborów,
  • podważania zaufania do instytucji publicznych,
  • promowania szkodliwych postaw społecznych,
  • wpływania na decyzje inwestycyjne firm,
  • zaszkodzenia wizerunkowi osób lub organizacji,
  • pozbawienia klientów zaufania do marki, produktów lub usług.

Przykłady popularnych fake newsów

Niektóre fake newsy stały się w ostatnich latach wyjątkowo popularne i powielane przez wiele osób. Poniżej znajdziesz listę kilku obrazowych przykładów.

  1. Rośliny GMO są niezdrowe dla człowieka.
  2. Samochody elektryczne zapalają się częściej niż spalinowe.
  3. Elektrownia atomowa stwarza duże niebezpieczeństwo dla mieszkańców.
  4. Fale radiowe sieci 5G są niebezpieczne dla ludzi i wywołują poważne choroby.
  5. Człowiek nie ma istotnego wpływu na zmianę klimatu.
  6. Przejdzie przez Polskę niczym taran. Zmieni wszystko bezpowrotnie.

Jak rozpoznać fake news?

Chociaż wiele osób jest podatnych na dezinformację, istnieje wiele sposobów na to, jak rozpoznać fake news.

1. Bądź krytyczny/krytyczna

Pamiętaj, że w internecie znajdują się nie tylko wiarygodne i przydatne treści, lecz także wiele fałszywych, które wprowadzają użytkowników w błąd.

2. Nie ulegaj emocjom

Jeśli dana informacja wywołuje w tobie panikę, lęk, niedowierzanie czy inne intensywne emocje, zachowaj szczególną ostrożność i przyjmij, że możesz mieć do czynienia z fake newsem.

3. Weryfikuj źródła informacji

Porównaj daną treść z co najmniej kilkoma innymi źródłami. Korzystaj z wiarygodnych serwisów internetowych – np. rządowych (z domeną gov.pl), prowadzonych przez instytuty badawcze, stowarzyszenia, organizacje naukowe czy zaufane media.

4. Szukaj sygnałów ostrzegawczych

Mogą nimi być np.:

  • rażące błędy gramatyczne,
  • domena zarejestrowana za granicą czy zawierająca błędy (typosquatting),
  • nieaktualna data publikacji artykułu,
  • obietnica szybkiego wzbogacenia się poprzez udział w inwestycji,
  • nadmiar reklam w treści.

5. Uważaj na clickbaity

Chwytliwe nagłówki (np. kontrowersyjne, szokujące czy wzbudzające strach), które często nie są zgodne z pozostałą treścią artykułu lub filmu.

6. Korzystaj z serwisów fact-checkingowych

Są to internetowe serwisy, które zwalczają dezinformację. W tym celu weryfikują popularne fake newsy – zarówno fałszywe, jak i zmanipulowane informacje.

Bezpieczny Internet – zadbaj w kompleksowy sposób o bezpieczeństwo w sieci

Fake newsy to tylko jedno z wielu zagrożeń w sieci. Dzięki Bezpiecznemu Internetowi (naszej usłudze cyberbezpieczeństwa) zapewnisz sobie całościową ochronę – m.in. przed złośliwym oprogramowaniem, treściami niewłaściwymi dla dzieci, spamem, kradzieżą poufnych danych czy niebezpiecznymi stronami internetowymi. Z pakietem Bezpieczny Internet Ultra zabezpieczysz jednocześnie aż 5 urządzeń i 5 adresów e-mail.

Zobacz także

Dowiedz się więcej lub zamów usługę

Jeśli chce Pan/i żebyśmy się skontaktowali w sprawie produktów i usług Netii, proszę zostawić swój numer telefonu

+48

Administratorem danych osobowych jest Netia S.A. Dane osobowe będą przetwarzane w celu wskazanym w treści wyrażonej zgody, w celu obsługi procesów wewnętrznych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, obsługi postępowań cywilnych i egzekucyjnych, administracyjnych, karnych oraz w celu wykonania obowiązków wynikających z przepisów prawa. Przysługuje Pani/Panu prawo do dostępu do danych, ich usunięcia, ograniczenia przetwarzania, przenoszenia, sprzeciwu, sprostowania oraz cofnięcia zgód w każdym czasie.

Informacja Netia S.A. o przetwarzaniu danych osobowych osób zainteresowanych usługami i produktami Netia S.A./podmiotów trzecich współpracujących z Netia S.A.

    • Kto będzie przetwarzał dane osobowe i jak się z nim skontaktować

      • 1. Netia S.A., ul. Poleczki 13, 02-822 Warszawa jest administratorem danych osobowych w rozumieniu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27.04.2016 w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE („RODO"). Żądania, oświadczenia i wszelką korespondencję dotyczącą danych osobowych należy kierować telefonicznie do Działu Obsługi Klienta (tel. 801802803, 227111111 lub z tel. kom. 793800300), pisemnie na adres: Netia S.A. – Dział Obsługi Reklamacji, skr. pocztowa nr 597, 40-950 Katowice S105, jeśli jesteś naszym klientem elektronicznie poprzez formularz na stronie Netia Online, a także pisemnie lub ustnie do protokołu w Punkcie sprzedaży (obsługi).
      • 2. Administrator wyznaczył inspektora ochrony danych, z którym można się skontaktować: elektronicznie na adres iod@netia.pl lub pisemnie na ww. adres siedziby administratora z dopiskiem „Inspektor ochrony danych".

    • Cele i podstawy prawne przetwarzania danych osobowych

      • 3. Podanie danych jest dobrowolne, ale niezbędne aby Netia S.A. mogła przedstawić osobie zainteresowanej ofertę lub informację dotyczącą usług i produktów Netia S.A. lub innych podmiotów.
      • 4. Dane osobowe są przetwarzane:
        I. w celu wskazanym w treści wyrażonej zgody - na podstawie art. 6 ust. 1 lit. c RODO,
        II. w celu realizacji prawnie uzasadnionych interesów Netia S.A. lub strony trzeciej, takich jak obsługa procesów wewnętrznych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, obsługa postępowań cywilnych i egzekucyjnych, administracyjnych, karnych – na podstawie art. 6 ust. 1 lit. f RODO,
        III. w celu wykonania obowiązków wynikających z przepisów prawa – na podstawie art. 6 ust. 1 lit. c RODO

    • Komu dane osobowe będą przekazywane

      • 5. Dane osobowe mogą być przekazywane następującym kategoriom odbiorców: podmiotom świadczącym administratorowi usługi niezbędne do realizacji wyżej wskazanych celów, w tym partnerom IT, podmiotom realizującym wsparcie techniczne lub organizacyjne, innym podwykonawcom w zakresie obsługi klienta, marketingu, podmiotom uprawionym na podstawie przepisów prawa, spółkom z Grupy Cyfrowy Polsat.
      • 6. Dane osobowe mogą być przekazywane do państw/organizacji międzynarodowych poza Europejski Obszar Gospodarczy, gdy państwa/organizacje te na podstawie decyzji Komisji Europejskiej zostały uznane za zapewniające adekwatny stopień ochrony danych osobowych do stopnia ochrony obowiązującego na Europejskim Obszarze Gospodarczym lub pod warunkiem zastosowania odpowiednich zabezpieczeń, które mogą polegać na skorzystaniu z wiążących reguł korporacyjnych, standardowych klauzul ochrony danych przyjętych przez Komisję Europejską, standardowych klauzul ochrony danych przyjętych przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych lub klauzul umownych dopuszczonych przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, a ich kopie można uzyskać na wniosek złożony w sposób wskazany w pkt 1 powyżej.

    • Jak długo dane osobowe będą przetwarzane

      • 7. Dane osobowe będą przetwarzane do czasu realizacji celu określonego w zgodzie lub do momentu cofnięcia zgody, w zależności od tego co nastąpi wcześniej, a następnie przez okres przedawnienia roszczeń oraz do momentu zakończenia postępowań cywilnych, egzekucyjnych, administracyjnych i karnych wymagających przetwarzania danych.

    • Jakie prawa przysługują w odniesieniu do danych osobowych

      • 8. Przysługuje Pani/Panu prawo sprostowania danych, dostępu do danych, do usunięcia danych, do ograniczenia przetwarzania danych, do przenoszenia danych dostarczonych administratorowi.
      • 9. Przysługuje Pani/Panu prawo do złożenia sprzeciwu wobec przetwarzania danych na podstawie uzasadnionego interesu administratora lub podmiotu trzeciego, w tym profilowania, z przyczyn związanych ze szczególną sytuacją, oraz do sprzeciwu wobec przetwarzania danych w celach marketingu bezpośredniego, w tym profilowania.
      • 10. W odniesieniu do danych przetwarzanych na podstawie zgody – przysługuje Pani/Panu prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie. Cofnięcie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, które nastąpiło przed wycofaniem zgody.
      • 11. Powyższe żądania i oświadczenia należy składać w sposób wskazany w pkt 1 powyżej.

    • Gdzie można złożyć skargę dotyczącą przetwarzania danych osobowych

      • 12. Skargę dotyczącą przetwarzania danych osobowych można złożyć do organu nadzorczego zajmującego się ochroną danych osobowych. W Rzeczpospolitej Polskiej organem nadzorczym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.

Do przetwarzania danych osobowych użytkowników serwisów i portali internetowych ma zastosowanie Polityka Prywatności.

Preferujesz inne formy kontaktu?